BGBK
Biriketako gaixotasun buxatzaile kronikoak (BGBK) bronkioak estutzea eragiten du, eta horrek zaildu egiten du airea igarotzea.
Pertsonek bronkitis kronikoa eta enfisema izaten dute, baina erasan-maila desberdinarekin.
Sintomak
- Nekea edo itolarria (disnea), ariketa fisikoa areagotzean nabaritu daitekeena. Denborarekin, atsedenean ere sentitzera irits gaitezke.
- Eztula eta/edo espektorazioa zein karkaxak ere izan ditzake pertsonak, batez ere goizetan. Arnas infekzioak izan ditzakete maiz.
EZ ERRETZEA
Urtebetean ez erretzeak zure birika-gaitasuna nabarmen hobetuko du, baina edozein denbora-tarte dela onuragarria izango da. Posible da erretzeari uztea. Pertsona askok hainbat saiakera behar dituzte behin betiko lortu aurretik. Gaur egun badaude laguntzeko zenbait aukera. Informa zaitez zure osasun-zentroan. Anima zaitez!
Zer egin dezaket neure burua zaintzeko?
Bizi-ohitura osasungarriak izatea
- Elikadura:
- Gatz gutxi eta likidoak neurriz.
- 4-5 otordu arin egunean. Otordu oparoen ondorioz, urdaila bete egiten da, eta birikek espazio gutxiago dute hedatzeko.
- Gasik edo astuntasun-sentsaziorik ez izateko, astiro mastekatzea, eta ez hartzea arazo horiek eragiten dituen elikagairik.
- Pisu egokia mantentzen saiatzea. Gehiegizko pisuaren eta argaltasun muturrekoaren ondorioz, gehiago kostatzen da arnasa hartzea. Muskulatura on batek ariketa fisiko erregularra eta birika-gaitasuna mantentzen lagunduko dizu.
- Kontsultatu zure kasu zehatzerako egokia den ariketa fisikoaren maila eta mota. Hasteko, 15 minutuz lauan ibil zaitezke, eta egunean 5 minutu luzatu, egunean 30 minutu inguru egitera iritsi arte.
- Ez egin baraurik edo otorduen ostean.
- Hotz edo hezetasun handiegiko egoeretan egiten bada, bronkioak uzkurtu eta arnasa hartzeko zailtasunak sor daitezke. Gertatzen bazaizu, erabili erreskateko inhalagailua.
- Kutsadura- edo ke-maila handiko lekuetan, erabili babes-neurriak, hala nola maskara.
Agindutako medikazioa hartzea
Medikamentu gehienak inhalatu egiten dira dira (esprai, kapsula hautsa). Horrela, biriketara zuzenean iristen dira eta albo-ondorio gutxiago eragiten dituzte.
Inhalagailuak behar bezala erabiltzeak nahi den efektua lortzen lagunduko dizu: Horien erabilerari buruzko zalantzarik izanez gero, galdetu erizainari. Hau izango duzu:
- “Ohiko tratamendua”, aldian-aldian hartzen dena, preskripzioaren arabera, eta egoera egonkor mantentzen laguntzen duena.
- "Erreskate-tratamendua", nekea arindu behar duzun uneetan erabiltzen dena (salbutamola, terbutalina...).
Albo-ondorioak eragin ditzakete: dardara, karranpak, takikardia, buruko mina, hipergluzemia, ahoko lehortasuna... sintoma horietakoren bat baduzu, kontsultatu erreferentziazko osasun-profesionalarekin.
Oxigenoterapia
Gaixotasunak aurrera egiten duenean, baliteke arnastutako airea nahikoa ez izatea oxigeno-maila egokiari eusteko. Egoera horretan, oxigeno-tratamendua hasi ohi da, epe luzera sintomak eta biziraupena hobetzeko. Zure erreferentziazko osasun-taldeak behar duzun informazio guztia emango dizu.
Sintomak maneiatzea
Interpretatzen ikasi eta egoera bakoitzean nola jokatu jakitea.
HAU BADAUKAZU
- Arnasa hartzeko zailtasuna edo urdina jartzen hasten bazara.
- Mina bularrean.
- Konortea galtzea.
JARRI HARREMANETAN EMERGENTZIEKIN
Deitu:
- Araba: 945 24 44 44
- Bizkaia: 94 410 00 00
- Gipuzkoa: 943 46 11 11
- edo 112ra beste autonomia-erkidego batzuetatik
HAU SENTITZEN BADUZU
- Geldirik zaudenean, arnasa hartzeko zailtasuna edo eztul iraunkorra.
- Okerrago arnastea jardueraren bat egitean.
- Ohi baino eztul eta espektorazio gehiago.
- Flemen kolorea aldatzea.
- Jarduerak gauzatzeko zailtasunak.
- Sukarra.
ESKATU BALORAZIO BAT
Baliteke tratamendua doitu behar izatea. Jarri harremanetan:
- Ohiko ordutegian: osasun-zentroko zure erreferentziako profesionalarekin.
- Ordutegitik kanpo: Osasun Aholkuarekin (tel.: 900 20 30 50) edo joan zaitez zure EAGra (Etengabeko Arretako Gunera).
ZURE SINTOMAK KONTROLATUTA BADAUDE
- Jarraitu medikazioa hartzen presbrikatutako moduan.
- Joan jarraipen-kontsultetara.
- Parte hartu zure komunitateko jardueretan edo laguntza-taldeetan.
- Argitu zure zalantzak zure osasun-zentroarekin edo Osasun Aholkuarekin harrema netan jarrita.
Gehiago jakin nahi duzu?
"BGBKa nola zaindu" laburpen-fitxa
Ezagutu eta kontsultatu gaixotasunaren alderdi garrantzitsuenak laburpen-fitxaren bidez.
"BGBKa nola zaindu" fitxa osoa
Gaixotasunari buruz gehiago jakin nahi baduzu, deskargatu fitxa osoa.
Autozainketak
Zer egin dezaket neure burua zaintzeko?
Hemen aurkituko duzu bizi-ohitura osasungarriei eta zu zaintzeko beste gomendio batzuei buruzko informazioa
Nire zianketa plana
Zoaz zure zainketa-planaren zailtasunak, helburuak eta lorpenak aztertzeko laguntza-fitxara.
Azken aldaketako data: