Bronkiolitis akutua
Zer da?
Biriketako bronkio txikietan eragina duen infekzio bat da. Birus batek eragiten du, normalean arnas birus sintzitialak (ABS). Epidemia garaian agertzen da, urritik martxora bitartean, eta batez ere 2 urtetik beherakoei eragiten die. Gehienetan koadro arina da, baina haur goiztiarretan, 6 hilabetetik beherakoetan edo aldez aurretik osasun-arazoren bat dutenetan larriagoa izan daiteke; batzuek ospitaleko tratamendua behar izaten dute.
Sintomak
- Hasieran, katarro arruntaren sintomak agertzen dira: eztula eta mukiak. Baliteke sukarra izatea.
- 2-4 egun igaro ondoren, arnas zailtasunak ager daitezke. Nabaritzen da arnasa azkarrago hartzen duelako eta jatea kostatzen zaiolako.
- Batzuetan, bularraldean zarata “txistukariak” entzuten dira, saihetsak markatzen zaizkio, bularra hondoratzen zaio edo tripa mugitzen du arnasaldi bakoitzean.
Orri informatiboa
Bronkiolitis akutua
Prebentzioa
Bronkiolitis akutua prebenitu egin daiteke. Aire bidez transmititzen denez, pertsonatik pertsonara kutsa daiteke, eztul edo doministiku egitean eta kutsatutako gainazalak ukitzean. Beraz, hau gomendatzen da:
- Eskuak garbitzea.
- Haurrak hotzeria edo katarroa duten pertsonekin kontaktua izatea saihestea.
- Ez eramatea haurtzaindegira infekzio hori diagnostikatu badiote, kutsatzea saihesteko.
- Amagandiko edoskitzeak infekzio hauetatik babesten du.
Immunizazioa
2024-2025eko denboraldian, produktu immunizatzaile bat emango da (Nirsevimab). Berehalako babesa eskaintzen du, ematen den unetik. Horrela, eta egungo datuen arabera, kasuen % 80an, gutxi gorabehera, ospitaleratzea prebenitzea lortzen da.
Norentzat da?
- 2024ko uztailaren 1etik 2025eko martxoaren 31ra arte jaiotako pertsonak.
- Gaixotasun larria izateko arrisku handia eta produktua ematean 24 hilabete baino gutxiago dituzten biztanleak.
- Produktua ematean 12 hilabete baino gutxiago dituzten garai aurreko biztanleak.
Nola ematen da?
Nirtsebimaba izterreko muskuluan injekzio bat jarriz ematen da. Txertoen albo-ondorio berberak izan ditzake, eta ohikoenak hauek dira: erupzioa larruazalean, sukarra eta mina ziztada-tokian. Kontraindikatuta dago printzipio aktiboarekiko edo eszipienteren batekiko edo aurretiko dosiekiko hipersentikortasuna dutenen kasuan.
Zainketak
Gaur egun ez dago bronkiolitisa sendatzeko medikamenturik. Tabako-kearen eraginpean egotea saihestu behar da, sintomak okerragotu baititzake.
Gehienetan hobera egiten du 2 asteko epean, baina eztulka jarrai dezake denbora luzeagoan. Oro har, prozesu arina da, eta neurri orokor hauekin sendatzen da:
- Sudur-garbiketak, sudurra mukirik gabe mantentzeko.
- Hartualdi txiki eta zatikatutan ematea jaten eta edaten, nekatu ez dadin.
- Erdieserita egotea, arnasa hartzea errazteko.
- Umeak sukarra badauka, parazetamola edo ibuprofenoa eman dakioke, pediatraren argibideak betez.
- Infekzioa ez da antibiotikoekin tratatzen, eta ez da gomendatzen eztulerako medikaziorik, tantarik edo sudurrerako esprairik hartzea.
- Ez da komeni bularrean kolpeak edo masajeak ematea.
Noiz eta nola garbitu sudurra?
Sudurra garbitzeak sudurraren buxadura arintzen laguntzen du. Horrela, umetxoa gutxiago nekatuko da jaten eta edaten ematen diotenean, eta atseden hobeto hartu ahalko du atseden. Horregatik, behar duenean sudur-garbiketak egitea gomendatzen da, batez ere hartualdiak egin eta lokartu baino lehen.
Horretarako, seruma edo garbiketa-ura sartzen da sudurreko zulo bakoitzean
- Jarri alboz.
- Dosi bateko serum formatua erabiltzen bada, nahikoa da sudur-zulo bakoitzean dosi erdia erabiltzea.
- Seruma estutu eta sartu goiko zulotik. Seruma dosi bakarrekoa bada, ontziaren erdia aplikatu.
- Jarri kontrako alderantz.
- Errepikatu aplikazioa. Seruma dosi bakarrekoa bada, ontziaren beste erdia aplikatu.
Noiz galdetu profesionalei?
Bronkiolitisak ez badu espero den bilakaera, eta umetxoak okerrera egiten badu, baliteke ospitalizatu behar izatea, haren arnasketa eta elikadura kontrolatzeko.
Sintoma hauetakoren bat badu, hitz egin pediatria-taldearekin:
- Gero eta txarrago hartzen du arnasa, edo gero eta bizkorrago.
- Arnasa hartzeari uzten dio segundo batzuez edo ezpainen kolorea aldatzen zaio (urdin-morea).
- Elikagaiak hartzeko zailtasunak ditu edo botaka egiten du.
- Ez du pardela bustitzen, eta ahoa eta mihia siku ditu (deshidratazio-zeinuak).
- Makal dago.
- Sukar oso altua du.
Azken aldaketako data: