Haurdunaldia Borondatez Etetea - HBE

Haurdunaldia borondatez etetea

Haurdunaldia borondatez etetea (HBE) haurdunaldia amaitzeko prozedura kliniko bat da, emakumeak berak eskatuta, edota bikotekideak edo legezko tutoreak lagunduta. Berezko abortua ez den beste egoera bat da (berezko abortuan fetua nahi gabe galtzen da, haurdunaldian izandako konplikazioen ondorioz).

Kasu bakoitzean zein metodo erabili aukeratzeko, haurdunaldi-asteak eta emakumearen egoera klinikoa hartzen dira kontuan. Metodoak farmakologikoak (eraginkorragoak 1. hiruhilekoan) edo kirurgikoak (xurgapena/legratua) izan daitezke, edo biak ere erabil daitezke. Oro har, ez dute ospitalizaziorik eskatzen. Haurdunaldi aurreratuagoetan, erditzea induzitu behar da.

---

Araudia

Osasun-zerbitzu publikoek beharrezko neurriak hartuko dituzte haurdunaldia borondatez eteteko prestaziorako eskubidea bermatzeko.

Otsailaren 28ko 1/2023 Lege Organikoak, zeinaren bidez sexu- eta ugalketa-osasunari eta haurdunaldia borondatez eteteari buruzko martxoaren 3ko 2/2010 Lege Organikoa aldatzen den, arautzen ditu praktika honen baldintzak eta betebeharrak.

Lege horietan erantzukizun instituzionala biltzen da, honako hauei dagokionez: osasunaren eta sexu- eta ugalketa-eskubideen esparrua, haurdunaldia borondatez etetea, eta sexu- eta ugalketa-eskubideen babesa eta bermatzea.

Osasun-sistema publikoak finantzatzen du HBEa, hala eskatzen duten eta Lege horretan jasotako baldintzak betetzen dituzten emakume guztientzat.

Hauek dira HBErako betebehar komunak:

• Mediku espezialistek egitea, ahal dela obstetrizian eta ginekologian edo haien zuzendaritzapean.
• Osasun-zentro publiko batean edo akreditatutako zentro pribatu batean egitea.
• Emakume eskatzailearen edo, hala badagokio, legezko ordezkariaren berariazko idatzizko baimen informatuarekin egitea.

16 urtetik gorako emakumeek haurdunaldia eten ahal izango dute beren legezko ordezkarien baimenik gabe.

Izapideak

Lehen 14 asteetan emakumeak eskatutako HBEaren eskaera Euskal Osasun Sistema Publikoan izapidetzeko, beharrezkoa da zita eskatzea Osakidetzako osasun-zentroko erreferentziazko emaginarekin.

Kontsultan zalantzak argituko dira eta honako hauei buruzko informazioa emango:

• Haurdunaldia eteteko metodo kirurgiko eta farmakologikoak, eteteko baldintzak eta horien arriskuak eta ondorioak.
• Eskuragarri dauden zentro publiko eta akreditatuak eta prestazioa eskuratzeko izapideak, bai eta dagokion osasun-zerbitzu publikoak zerbitzua emateko baldintzak ere.
• Gainera, emakumeak hala nahi badu, informazioa eman ahalko dute gai hauei buruz: amatasunerako laguntzak, kontrazepzioa eta sexu segurua, emakume haurdunentzako eskuragarri dauden laguntza publikoak, haurdunaldiko eta erditzeko osasun-estaldura, edo haurdunaldiari eta amatasunari lotutako lan-eskubideak.
• Emaginak eskaera izapidetuko du eta jarraibideak emango ditu, emakumea aukeratutako eta lehenetsitako osasun-zentrora joan dadin.

Zuzenean eta izapide horiek egin gabe jo daiteke jarduera honetarako akreditazioa duen zentro pribatu batera, baina, kasu horretan, kostua norberaren kontura ordaindu beharko da.

Arrazoi medikoengatik HBEa egiten bada, amaren osasun-arrisku larria edo fetuaren anomaliak direla-eta, diagnostikoa egin den edo haurdunaldiaren kontrola egiten ari den osasun-zentroan izapidetuko da. Jaio aurreko diagnostikorako arloetako profesionalek emango dizute informazioa, eta erabakiak hartzen ere lagunduko dizute. Azken hiruhilekoan gertatzen bada, Euskadiko Batzorde Klinikoaren funtzionamenduaren berri emango dizute.

---