Osasun emozionala

Covid-19a eta osasun emozionala

2019an koronabirusak sortutako pandemia erronka handia izaten ari da gure gizartearentzat. Gure osasun emozionala neurtu duten egoera berri eta zailei aurre egin behar izan diegu.

Testuinguru horretan, pertsona askok nolabaiteko ondoez emozionala sentitzen dugu: urduritasuna, kezka, gogorik eza eta/edo zailtasunak ditugu eguneroko jarduerak ohiko energiarekin, kontzentrazioarekin eta motibazioarekin egin ahal izateko. Kasu gehienetan, zailtasunen aurrean ematen dugun erantzuna iragankorra da, tratamendu medikorik behar ez duena. Hala ere, gomendagarria da zure emozioei buruzko oinarrizko ezagutzak izatea eta autozainketako jarraibide batzuk betetzea.

Garrantzitsua da jakitea asko egin dezakezula zure osasun emozionala zaindu, zure ondoeza murriztu eta zure bizi-kalitatea handitzeko. Ohitura osasungarriei eutsiz zure osasun "fisikoa" zaintzen duzu, eta osasun emozionalarekin ere hala egin dezakezu.

Covid-19 y salud emocional

Bideo honetan, informazio gehiago aurkituko duzu:

Emozioak ezagutzen

Pandemiak zerbait gogorarazi badigu, emozioek gure eguneroko bizitzan duten garrantzia da. Adibidez, beldurra eta antsietatea sentitzen ditugu balizko kutsatzearen aurrean eta gaixotasunak gugan edo maite dugun norbaitengan dituen ondorioengatik; tristura sentitzen dugu egin ezin ditugun gauzengatik edo galdu ditugun pertsonengatik; haserrea sentitzen dugu pertsona batzuen portaerengatik, murrizketengatik eta murrizketok gure negozioetan dituzten ondorioengatik; norbait kutsatu izanaren errua sentitzen dugu...

Batzuetan emozio horiek ondoeza sortu arren, erabilgarriak eta beharrezkoak dira. Gakoa haiek kudeatzen ikastea da, eta ez haiek ezabatu edo saihestea. Horretarako, lehenengo urratsa emozioak hobeto ezagutzea da; haien funtzionamendua zein erabilgarritasuna ulertzea.

Emozioak oinarrizko fenomenoak dira gure eguneroko funtzionamendurako.

Emozioak ekintzarako gida dira; gauzak egitera bultzatzen gaituen "energia": tristurak gelditzera bultzatzen gaitu, beldurrak ihes egitera, haserreak geure burua defendatzera, etab. Edozein unetan bizi ditzakegu emozio horiek. Normalean oharkabean gertatzen dira, baina intentsitate gehiagorekin agertzen direnean, agerikoago bihurtzen dira.

Sailkapena

Atseginak

  • Poza
  • Baretasuna
  • Harridura
  • Esker ona
  • Segurtasuna
  • Maitasuna...

Desatseginak

  • Beldurra
  • Antsietatea
  • Tristura
  • Haserrea
  • Errua
  • Lotsa
  • Nazka...

Osagaiak

Esperientzia emozionala hiru osagaitan bana dezakegu:

Componentes de las emociones

Emozio bat sentitzen dugunean, sentsazio fisiko jakin batzuk, pentsamendu batzuk eta lotutako jokabide batzuk sortzen dira. Hurrengo egoeraren bidez azalduko dizkizuegu:

Mireni covid-19a duela esan berri diote

  • Emozioak: beldurra eta antsietatea
  • Sentsazioak: palpitazioak, dardarak, arnas faltaren sentsazioa.
  • Pentsamenduak: "Eta zerbait txarra gertatzen bazait?", "Eta gainditzen ez badut?", "Ezin dut arnasik hartu".
  • Jokabideak: oso urduri jartzea, anbulatoriora deitzea, tenperatura etengabe neurtzea.

Erabilgarritasuna

Emozio guztiak, atseginak zein desatseginak, beharrezkoak eta erabilgarriak dira:

  • Egoerak azkar ebaluatzeko.
  • Gure ongizaterako garrantzitsua den zerbait jakinarazteko.
  • Seinale gisa hartzen ditugulako.
  • Gure harremanen egoera zaintzeko.
  • Gure barne-egoerak eta nahiak besteei jakinarazteko.
  • Ikaskuntza eta memoria areagotzeko; "hau ezin da ahaztu" zigilua markatzen dutelako.
  • Erabakiak hartzeko garrantzitsuak direlako...

Emozio desatseginak. Funtzioak

Emozio desatseginak gutxien ulertzen direnak dira, eta ez ikusi egin edo ezabatu ohi ditugu, zer esan nahi diguten entzun beharrean.

Haien esanahia hobeto ulertzeko, ikus dezagun zer funtzio duten:

BELDURRA

  • Alarma eta babesa arrisku edo mehatxu baten aurrean
  • Berehala jarduteko beharra

ANTSIETATEA

  • Etorkizunari begira egotea
  • Arreta eta energia bideratzen ditu etorkizuneko mehatxu eta arriskuren bati aurrea hartzeko

HASERREA − AMORRUA

  • Norbera babesteko erantzuna
  • Geure burua defendatzea gure mugak urratuta ikusten ditugunean
  • Mugak ezartzen laguntzen du, eta "ez" esatea dakar berekin

TRISTURA

  • Galera-egoera baten aurrean
  • Jarduera murrizten du, baliabideak biltzeko eta gertatutakoa asimilatzeko
  • Seinale sozial garrantzitsua, besteei laguntza eta babesa eskatzeko

ERRUA

  • Egintzen termometroa
  • Beharbada zerbait txarra egin delako pentsamenduaren aurrean
  • Balioen arabera berrikusten da portaera

Baten bat intentsuagoa denean, une horretan errealitatea ikusteko dugun modua baldintza dezake.

Arazo bihurtzen direnean

Batzuetan oso zaila zaigu emozioen intentsitatea kudeatzea, edo sentitzen ditugun unean ez dute laguntza-funtziorik betetzen. Hori osasun mentaleko nahasmendu baten sintoma izan liteke; beraz, gomendagarria da osasun-profesional batekin kontsultatzea.

Jarraian, pandemian agertzen ari diren nahasmendu ohikoenen ezaugarriak azalduko dizkizugu.

a. Antsietate-nahasmendua

Antsietatea arazo bihur daiteke baldin eta intentsitate oso handian agertzen bada, denboran iraunkorra bada eta eguneroko bizitza oztopatzen badu. Horri antsietate-nahasmendua deritzo.

Hainbat sintoma izan ohi ditu, 3 taldetan banatuta:

  • Fisikoak: palpitazioak, nekea, tentsioa, kontzentrazio-arazoak, lo hartzeko zailtasunak.
  • Pentsamenduzkoak: pentsamendu negatiboak, amesgaiztoak edo kezka handiak garrantzirik ez duten gauzengatik.
  • Konduktualak: gehiegizko egoerak saihesteko modua.

Txemik diabetesa du eta beldurra dio kutsatzeari. Hainbeste...

  • ... ezen egunero asko kostatzen baitzaio lo hartzea, tentsio handia nabaritzen baitu, eta irakurtzeari utzi baitio ez delako kontzentratzen.
  • ... ezen etengabe pandemian pentsatzen baitu, dena gris ikusten baitu eta gaixotzen bada hil egingo dela uste baitu.
  • ... ezen ia-ia ez baita ibiltzera ateratzen, oso leku jendetsuan bizi dela uste duelako.
  • ... ezen aisialdiko jarduera guztiak egiteari utzi baitio eta jada ez baitu inorekin hitz egiten kalean; etxean bakarrik sentitzen da seguru.

Antsietate-nahasmenduak oso arruntak dira; edozein pertsonari eragin diezaiokete, adina eta sexua edozein direla ere.

Mota askotakoak izan daitezke. Ohikoenen artean, fobiak daude, hau da, objektu, egoera edo jarduera espezifikoekiko gehiegizko beldurrak. Hauek dira arruntenak:

  • Klaustrofobia: gehiegizko beldurra izatea leku itxiei (hala nola igogailuak, zinemak, etab.).
  • Agorafobia: beldur bizia izatea harrapatuta sentitzeari, etxetik urrun egoteari, garraio publikoan bidaiatzeari eta aglomerazioei. Krisialdi bat izanez gero, ihes egitea edo laguntza jasotzea zaila izan daitekeen egoerak ere barne hartzen ditu. Fobia honek bizitza arrunta egitea eragozten du. Norbaitek lagunduta egotean, irteeraren bat gertu edukitzean edo etxera azkar itzultzean lortzen da segurtasun-sentsazioa. Hurbileko pertsona bat galdu ondoren hasten dira agorafobia kasu asko, segurtasun-sentsazioa ahultzen baita.
  • Gizarte-fobia: beldurra edo lotsa izatea norbait ezagutzeari, telefonoa erabiltzeari, etxean bisitak izateari, zerbait egitean behatua izateari, norbaitek "adarra jotzeari" eta jendaurrean hitz egiteari.

Pandemiaren ondorioz zailagoa da fobia horiek gainditzea; izan ere, kutsatzeko beldurrak eragotzi egiten du fobiek eragindako egoerei aurre egitea.

b. Depresioa

Depresioa nahasmendu emozionala da, neurriz kanpoko tristura ezaugarri duena, eta horrek eragin negatiboa du sentitu, pentsatu eta jarduteko moduan. Ez da egun triste bat izatea, beharrezkoa baita sintomek denboran irautea (gutxienez bi aste) eta eguneroko bizitza oztopatzea (lana edo etxeko jokabidea). Arina, moderatua edo larria izan daiteke.

Normalean, sintoma hauek konbinatzen ditu:

  • Triste edo deprimituta egotea
  • Interesa edo plazera galtzea aurretik atsegingarriak ziren jardueren aurrean
  • Aldaketak apetituan: jateko gogo gehiago edo gutxiago
  • Insomnioa edo gehiegi lo egitea
  • Energiarik eza edo neke handiagoa
  • Minusbaliotasun- edo erruduntasun-sentimenduak
  • Pentsatzeko, kontzentratzeko edo erabakiak hartzeko zailtasuna
  • Heriotzan edo suizidioan pentsatzea kasu larrietan

Mirenek jatetxea batean egiten du lan eta 6 hilabete dira aldi baterako erregulazio-espedientea ezarri ziotenetik. Duela hilabetetik hona...

  • ... oso etsita dago, sarritan negar egiten du eta ohean geratzeko gogoa baino ez du.
  • ... jada ez du batere gozatzen landareak zaintzen (bere denbora-pasarik gogokoena), eta Gotzone lagunarekin bidegorrian ibiltzeari utzi dio.
  • ... gauerdian esnatzen da, eta ezin du lorik hartu.
  • ... urdailean korapilo bat nabaritzen du, eta ia-ia ez du jateko gogorik.
  • ... inoiz errekuperatuko ez dela pentsatzen hasi da.

Autoebaluazio-testa

Galdetegi erraz eta anonimo honek sintomen intentsitatea ebaluatzen lagunduko dizu. Lehenengo 9 galderak depresioaren PHQ9 eskalakoak dira; azken 7ak antsietatearen GAD7 eskalakoak. 16 galderak bete ondoren, balorazio eta gomendio pertsonalizatuak jasoko dituzu sintomak hobetu ahal izan ditzazun.

Emaitza orientagarria baino ez da, ez da diagnostiko bat; inola ere ez du ordezkatzen osasun-profesional batek egindako balorazio bat.

Zer egin dezaket?

Osasun emozionala zaintzeko beharrezko informazioa eta teknikak edukitzeak ondoez arin eta moderatuko egoerak maneiatzen lagunduko dizu. Hartzen dituzun ohiturek eragina dute zure bizi-kalitatean. Zeure buruarekin hobeto sentitu nahi baduzu, gauza asko egin ditzakezu zeure kabuz. Animo eta ekin gogoz!

Gogoratu emozio guztiek funtzio bat dutela.

  • Emozio bizi edo desatsegin baten aurrean, saiatu honako hau egiten:
    • Identifika ezazu ("ipin iezaiozu izena"). Jabetu emozioaz, hark sortzen dituen sentsazio fisiko, pentsamendu eta jokabideez.
    • Onar ezazu epaiketarik egin gabe. Saihesten edo ukatzen denak ondoez handia sortzen du.
    • Aurre egiozu eta “kanporatu” ezazu modu osasungarrian. Emozioak adierazteak lasaitasuna eragiten du. Hitz egin konfiantzazko norbaitekin, idatzi egunerokoan edo erabili bestelako baliabideak, hala nola pintura edo musika. Kirola, dantza eta beste ere egin ditzakezu.
  • Zeure buruari buruzko pentsamendu negatibo baten aurrean, saiatu honako hau egiten:
    • Onar ezazu.
    • Utzi horri buruz pentsatzeari.
    • Ordezka ezazu errespetagarriagoa eta adeitsuagoa den beste batekin.

Autozainketarako jarraibideak

Atal osoa irakurtzera gonbidatzen zaitugu: hautatu erabilgarriak zaizkizun eta aplikatzeko errazak diren 2-3 teknika, ez baitago pertsona guztientzat balio duen errezetarik. Saiatu teknika horiek praktikan jartzen gutxienez 15 egunez, lagungarriak zaizkizun ala ez baloratu aurretik. Denbora behar da gauza berriak ikasi eta gure errutinetan aldaketak txertatzeko. Beharbada hasierako egunetan kostatu egingo zaizu asmoak betetzea edo onurak nabaritzea. Zailtasunik izanez gero, konfiantzazko pertsona bati laguntza eska diezaiokezu edo bizitzan lortu dituzun gauza zailetan sostenga zaitezke (adibidez, 50 urterekin igeri egiten ikas badezakezu, hau egiten ere bai).

Aukeratzea kostatzen bazaizu, honako informazio hau erabil dezakezu orientazio gisa:

  • Urduritasun-, estres- edo antsietate-sintomen aurrean, aukeratu erlaxazioari, kezkak maneiatzeari edo arazoak konpontzeari buruzko atalak, eta eutsi ohitura osasungarriei.
  • Tristura, kezka edo motibaziorik eza adierazten duten sintomarik baduzu, hasteko, egon zaitez aktibo, besteekin harremanetan, edo konpondu arazoak; horrez gain, eutsi ohitura osasungarriei.
  • Maite duzun pertsona baten heriotzarekin lotutako ondoezaren aurrean, jarraitu dolu-egoeran dauden pertsonentzako laguntza-jarraibideak eta eutsi ohitura osasungarriei.
  • Zure sintoma nagusiak zein diren zehazteko zalantzarik baduzu, egin balorazio-testa.

Dolu-prozesua

Dolua ohiko prozesua da maite dugun pertsona baten galeraren aurrean, eta norberaren osotasunari eragiten dio era askotan. Ez da erraza izaten, ezta azkarra ere. Pertsona bakoitzak modu ezberdinean erreakzionatzen du, eta bere denbora behar du galera onartu eta harekin modu osasuntsuan bizi arte. Egoera horretan lagungarriak diren emozio, adierazpen eta portaera desberdin asko biltzen ditu prozesuak.

Sentimendurik ohikoenak honako hauek dira: tristura, haserrea, erruduntasuna, antsietatea, bakardadea, nekea, ezintasuna, shocka, sentiberatasunik eza edo lasaitasuna. Hurrengo grafikoan, sentsazio fisikoak, pentsamenduak eta haiekin batera doazen jokabideak azalduko dizkizugu:

Sentsazio fisikoak

  • Sabelean hutsunea sentitzea
  • Bularreko edo eztarriko opresioa
  • Zaratarekiko hipersentikortasuna
  • Arnas falta
  • Muskulu-ahultasuna
  • Energia falta
  • Aho lehorra

Pentsamenduak

  • Sinesgogortasuna: "Ez dut sinesten hau gertatzen ari zaidanik"
  • Nahasmendua: "Ez naiz gogoratzen zer egin behar nuen gaur"
  • Hildakoa bertan dagoen sentsazioa: "Ikusi berri dudala dirudi"

Jokabideak

  • Lo- edo elikadura-arazoak
  • Arretarik ez jartzea, gizarte-isolamendua
  • Hildakoarekin amets egitea
  • Hildakoa gogorarazten duena saihestea
  • Hasperen egitea
  • Hiperaktibitate urduria
  • Hildakoa gogorarazten duten lekuetara joatea
  • Haren objektuak gordetzea edo norberarekin eramatea

Dolu-prozesuan hainbat fase eta zeregin daude. Norberak egin beharreko lana da.

Hilabete batzuk igaro ondoren galera onartu ezinik jarraitzen baduzu, eta zure lan-, familia- edo gizarte-bizitzarekin jarraitzea eragozten dizun haserre eta/edo tristura handia sentitzen baduzu, baliteke bat ez datozen adierazpenak izatea. Emozioek ondoeza, asaldura edo nahasmendua sortzen laguntzen dizute. Baloratu osasun-profesional bati laguntza eskatzea.

Hurrengo grafikoak emozio "naturalen" eta defentsatzat har daitezkeen erreakzioen arteko aldea islatzen du (Alba Payásen egokitzapena).

EMOZIO NATURALEK DEFENTSA GISA ERABILTZEN DIREN EMOZIOAK
Beldurra
  • Izua
  • Fobia
  • Adikzioa
  • Sahiespena
  • Hiperaktibitatea
Haserrea
  • Erresumina
  • Suminkortasuna
  • Gorrotoa
  • Erredunen bilaketa obsesiboa
  • Heriotza ez onartzea
  • Amorru desplazatua
  • Jokabide sahiestailea
  • Jarrera oldarkorra edo pasibo-oldarkorra
  • Depresioa
Mina, Atsekabea
  • Biktimismoa
  • Autoerrukia
  • Errua
  • Haserre distortsionatua
  • Depresia
  • Amore ematea
  • Nork bere burua abandonatzaea
  • Tristura Kronikoa
Maitasuna, Poza
  • Tristura Kronikoa
  • Depresioa
  • Isolamendua
  • Harremanetarako ezintasuna
  • Gertutakoari zentzurik ez aurkitzea
  • Mendeko maitasuna
  • Besteen minaz arduratzea
  • Gehiegizko babesa
  • Baikortasun enganaigarria

Faseak eta zereginak

Jarraian, dolu-prozesuaren fase eta zereginen xehetasunak azalduko ditugu:

fases y tareas

Pandemiak eragindako zailtasunak

Maite dugun pertsona baten galerari aurre egiteko, beste norbaiten laguntza behar da; esperientzia partekatua da, besarkadek, maitasun-hitzek eta errespetuzko isiluneek eutsia. Horrela ez gara bakarrik sentituko minaren aurrean. Gainera, pertsona larriagotu eta hil egiten denean bertan bagaude, errazagoa egingo zaigu haren galera onartzea.

Pandemian prozesu hori zailtzen duten murrizketak egon dira: isolamendua ospitalean, ziurgabetasuna gaixotasunean, hiletak geroago egin izana, agur esateko bidaiatzeko ezintasuna... Hori guztia gertakari traumatiko gisa bizi izan dute familiek, eta, ondorioz, baliteke zailagoa izatea konexio- eta integrazio-lana eta gertatutakoa modu positiboan berreraikitzea.

Iñigok ama galdu du. Etengabe ari da buruari bueltaka...

  • Zergatik agertu da birus hau?
  • Saihestu al zitekeen neurri zorrotzagoekin?
  • Nolatan ez nintzen lehenago konturatu gertatzen ari zenaz?
  • Eta egunotan etxera ekarri izan bagenu?
  • Sufritu al du?

Errealitate horren aurrean, lagungarria da zeure burua ez epaitzea, ulerkorra izatea eta egoera onartzea, dolua naturaltasun osoz egiteko.

Agur esateko erritualak

Hementxe iradokizun batzuk dituzu, baina zure beharretara gehien egokitzen den beste bat ere sor dezakezu. Komeni da erritual horiek mantentzen saiatzea eta egungo egoerara egokitzea.

  • Agur pertsonalak. Agur esateko ekitaldi pertsonal bat egitea oso lagungarria izan daiteke. Adibidez, idatz iezaiozu gutun bat nola sentitzen zaren azaltzeko, egin argazki-album edo marrazki bat, sortu "oroitzapenen kutxa" bat objektu pertsonalekin.

    Etxean, pertsona hori oroitzeko leku bat aton dezakezu argazki, kandela edo objektu pertsonalekin, eta bertara hurbil zaitezke behar duzunean. Sentitzeko aukera ematen dizun espazio bat izango da, emozioak adieraztekoa, eta, beharbada, pertsonarekin hitz egitekoa.

  • Agur esateko erritual sozialak edo topaketa birtualak. Baliagarria izaten da hurbilenekoekin topaketa bat antolatzea online plataformen bidez. Bakoitzak nahi duena parteka dezake hildako senideari buruz (oroigarri bat, poesia bat, musika-pieza bat, argazki bat, etab.).

    Garrantzitsua da haurrek, adinekoek eta desgaitasuna duten pertsonek ere parte hartzea; alegia, une zail hauetan familiako kide guztiak integratuta eta babestuta senti daitezen ahalbidetzea. Azal iezaiezu naturaltasunez, adinaren eta izaeraren arabera, zer egingo den eta nola parte har dezaketen.

    Sare sozialetan, zure kontaktuekin batera agur edo omenaldi publiko bat egin dezakezu, eta babesa adierazteko aukera eman. Lagunei eta senideei une bereziren bat edo pasadizoren bat konpartitzeko eskatzea ere. Baita bere argazki bat WhatsApp estatura edo sareetara igotzea ere.

Autozainketak, osatzea errazteko

  • Gorde ohitura osasuntsuak. Saiatu atseden hartzen, behar adina jaten eta ohiko ordutegiak gordetzen. Saiatu alkohola edo estimulatzaile gehiegi ez hartzen (adibidez, kafea). Jarraitu higiene pertsonaleko eta etxeko higiene-ohiturekin.

  • Planifikatu egunerokoa, saiatu epe laburrerako helburuak ezartzen, xumeak eta betetzeko errazak direnak. Ez eskatu gehiegi zeure buruari. Gogoan izan une txar bat pasatzen ari zarela eta nekez pentsa dezakezula argi.

    Ez hartu erabaki garrantzitsurik dolu-prozesuan aurrera egin arte.

  • Egin ariketa fisikoren bat erregulartasunez. Horri esker, antsietatea murriztu eta hobeto deskantsatuko duzu. Adibidez, oinez ibiltzea, yoga egitea, dantza, ariketa taulak, etab.

  • Praktikatu teknikaren bat erlaxatzeko. Baten bat ezagutzen baduzu (arnasketa, muskuluen erlaxazioa, etab.), erabili erregulartasunez. Beste une batzuetan erlaxatzen lagundu dizuten modu osasungarriekin ere proba dezakezu (musika entzutea, yoga egitea, dantza, ariketa fisikoa, etab.).

    Webgune honetan, audio lagungarriak aurkituko dituzu.

    Muskuluen erlaxazio progresiboa

    Ibilbide erlaxagarria

  • Izan kontaktua beste pertsonekin. Batzuekin errazago partekatuko dituzu emozioak. Hitz egiteko beharra sentitzen baduzu, eman lehen urratsa, besteek zuri deitzea itxaron gabe, eta azaldu nola zauden.

    Errespetatu bakarrik egon nahi duzulako sentimendua, baina bakartzera heldu gabe, eta saiatu horrela azaltzen zure ingurune hurbilean.

    Doluminen mezu asko jasotzen badituzu, laguntzeko eska dezakezu, ordena itzazu, aukeratu eguneko une egokia horiek berrikusteko edo deiak itzultzeko. Denbora har dezakezu.

  • Saiatu zure emozioekin konektatzen eta horiek adierazten. Egunero, hartu tarte bat hildakoarengan pentsatzeko, eta partekatu zure emozioak intimitate-ingurunean. Horri esker erlaxatuago egongo zara eta hobeto egingo duzu lo.

    Pentsamenduen eta sentimenduen eguneroko bat egin dezakezu, edo sormen-jardueraren bat (hala nola musika, pintura edo poesia).

  • Saiatu oreka emozionala bilatzen. Pertsona hori gogora ekarri zeure burua paralizatu gabe, egoerak eragindako inpaktuari aurre eginez. Eman zeure buruari baimena beldurra eta egun "txarrak" izateko. Baliteke urratsak seguruak ez izatea eta aurrera egiteko atzera egin behar izatea. Ez da bide erraza, baina posible da. Denbora behar duzu galdutako oreka berrezartzeko.

  • Online laguntza-taldeetan esperientzia parteka dezakezu gauza bera bizi izan duten beste pertsona batzuekin.

  • Irakurri doluari buruzko liburuak; horrek emozioak normaltzen lagunduko dizu.

  • Pentsatu norberak bere modua duela dolu-prozesua gauzatu eta hari aurre egiteko, norberak bere denbora behar duela.

  • Erabaki zer egin nahi duzun maite duzun pertsona hori oroitzeko objektuekin.

  • Hobeto zaudenean, berrekin lehen ondo sentiarazten zintuzten jarduerei.

Betirako
900908744

  • Covid-19 dela-eta doluan dauden pertsonentzako arreta psikologikoa (Eusko Jaurlaritza)
  • Astelehenetik ostiralera, 09:00etaik 20:00etara
  • Doakoa

Noiz eta non eskatu laguntza

Ohikoa da egonezin emozionaleko garaiak izatea, zeinetan urduriago, tristeago edo energia gutxiagorekin egoten garen. Sarritan iragankorrak dira, eta norberaren baliabideekin edo senide zein lagunei esker gainditzen dira. Horrela ez bada, egokiena profesional batengana jotzea da.

Icono

Eskatu balora zaitzaten:

  • Sintoma emozionalak badituzu bi astez baino gehiagoz.
  • Sintomak intentsitate handikoak badira, nahiz eta gutxiago iraun.
  • Eguneroko jarduerak ez badituzu normaltasunez egiten.
  • Asko kostatzen bazaizu besteekin harremanetan jartzea.
  • Ez baduzu behar bezala atseden hartzen.
  • Alkoholaren eta drogen kontsumoa handitu baduzu, edo automedikatzen ari bazara.
  • Heriotzaren inguruko edo suizidio-ideiak badituzu, eskatu laguntza lehenbailehen.
  • Zalantzarik izanez gero, gogoratu beti hobe dela kontsultatzea.

Norengana jo?

Laguntza profesionala behar duzula uste baduzu, eska ezazu. Arreta goiztiarrari esker, errazagoa da norbera osatzea.

Aurretik tratamendurik jasotzen ez baduzu, jarri osasun-zentroarekin harremanetan. Dagokion laguntza eskainiko dizute. Medikuak galdera errazak egingo dizkizu, nahi ez duzunari erantzutera behartu gabe, eta konfidentzialtasun osoz tratatuko du azaltzen diozuna. Gertatzen zaizunari buruzko informazioa emango dizu, baita osatzeko aukerarik onenak ere. Bestelako tratamendurik behar izanez gero, deribatu egingo zaitu.

Osasun mentaleko espezialistaren batekin tratamenduan bazaude eta zeure egoera aldatu bada, eskatu ordua eta azaldu nola zauden orain.

Larrialdi-egoerak

Egoera larriagoa bada (adibidez, kontrolatu ezin dituzun suizidio-ideiak), larrialdiko balorazio medikoa eskatzea komeni da.

Zenbait aukera eskaintzen dizkizugu, zure beharretara gehien egokitzen dena hauta dezazun:

Osasun Aholkua
900203050

  • Osakidetzako erizaintzako taldea
  • Eguneko 24 orduetan
  • Doakoa

Larrialdietako
osasun-zentroa

  • EAG: Etengabeko Arreta Gunea
  • Ospitaleko larrialdiak

112

  • Emergentziak


Icono enlaces

Baliabide interesgarriak

Dokumentuak

Bideoak

Audioak

Estekak

Alkohola, osasuna eta ongizatea. Osasun Eskola

Helduaroa

Nerabezaroa

Azken aldaketako data: